SŁOWACJA

ZAMEK KIEŻMARK

2022-03-24

ŚREDNIOWIECZNY ZAMEK MIEJSKI Z BOGATĄ HISTORIĄ I PANORAMĄ SŁOWACKI TATR

Zamek w Kieżmarku, położony w północnej Słowacji, jest zespołem zamkowym należącym do kategorii zamków miejskich. Jego głównym celem było podniesienie obronności miasta Kieżmark poprzez połączenie zamku z miejskimi murami w jeden system obronny. Interesującym aspektem historii zamku jest fakt, że przez wiele lat jego właściciele stanowili największych wrogów miasta, dążąc do ograniczenia jego przywilejów jako wolnego miasta królewskiego i przekształcenia go w prywatne miasto.

Początki zamku w Kieżmarku wiążą się z rodem Zápolyów, węgierską rodziną, która w XV wieku stała się właścicielami osady wokół kościoła św. Elżbiety, położonej w widłach rzek Poprad i Ľubica. Prace budowlane rozpoczęły się w 1465 roku, gdy Emeryk Zápolya został żupanem Spisza. Pierwszym elementem, jaki powstał, był wieża bramna. W kolejnych latach wzniesiono mury obronne, które połączono z istniejącymi murami miejskimi, tworząc nieregularną elipsę, nadającą zamkowi jego obecny kształt. Wewnątrz murów obronnych wzniesiono budynki mieszkalne i gospodarcze, w tym gotycki pałac. Do budowy wykorzystano również materiały z rozebranego kościoła św. Elżbiety. System fortyfikacji został uzupełniony wieżą obronną po stronie północno-zachodniej, która obecnie pełni funkcję kaplicy.

W 1528 roku zamek przeszedł w ręce rodziny Łaskich. W 1565 roku Beata z Kościeleckich Łaska, bogata wdowa po księciu Ostrogskim, która została żoną Olbrachta Łaskiego, pana na Kieżmarku z nadania króla Jana Zápolyi, odbyła pierwszą znaną w historii wycieczkę turystyczną w Tatry, docierając głęboko w Dolinę Kieżmarską. Później Beata została więziona przez swojego męża, który młodszy od niej o 21 lat, roztrwaniał jej posag podczas swawolnych podróży po Europie.

W wyniku różnych transakcji i zakupów zamek (a następnie również miasto) w 1579 roku znalazł się w rękach rodziny Thökölych. Przez cztery pokolenia Thökölych zamek był ich siedzibą, a spory między nimi a miastem osiągnęły taką skalę, że codziennie dochodziło do ulicznych zamieszek, wzajemnych ataków i aktów zemsty. Rodzina Thökölych była odwiecznym wrogiem Habsburgów, a Imre Thököly, przywódca wielkiego antyhabsburskiego powstania kuruców, które wybuchło w 1672 roku, sprzymierzył się dodatkowo z Turcją w walce przeciwko cesarstwu. Kiedy Turcy ponieśli klęskę pod Wiedniem w 1683 roku, cesarz Leopold I skonfiskował wszystkie węgierskie majątki Thökölyego, co spowodowało prawie całkowite zniszczenie pierwotnego wyposażenia zamku.

W czasach panowania pierwszych Thökölych zamek o charakterze obronnym został gruntownie przebudowany na bogatą renesansową siedzibę szlachecką. Na murach obronnych pojawiły się attyki i dekoracje sgraffitowe. Około 1628 roku przebudowano skrzydło północno-wschodnie pałacu, zmieniając układ pomieszczeń, drzwi i okna oraz ozdabiając wnętrza malowidłami ścianymi. Wieża bramna również została przebudowana i przekształcona w jadalnię i salon. Na południe od wieży bramnej wzniesiono czworokątny budynek mieszkalny przy murze obronnym. W latach 1657-1658 dawną wieżę obronną przebudowano na kaplicę utrzymaną w stylu barokowym. Rzemieślnicy sprowadzeni z Włoch ozdobili wnętrza zamku, zwłaszcza kaplicę, bogatymi sztukateriami. Prawdopodobnie to z ich udziałem powstały również efektowne stajnie końskie na wschód od pałacu, gdzie w latach 70. XX wieku odkryto sgraffito iluzjonistyczne na fasadzie.

Ostatnim właścicielem zamku był Ferdynand Rüber, a w 1702 roku miasto Kieżmark odkupiło go od niego. Po przejęciu zamku przez miasto jego pomieszczenia były wykorzystywane jako spichlerze, koszary, a później różne manufaktury i warsztaty. Brak kompleksowej opieki nad zamkiem spowodował jego stopniową degradację, a różne części zamku były wielokrotnie niszczone przez pożary. Pomysły przekształcenia zamku w muzeum pojawiły się już w drugiej połowie XIX wieku, ale dopiero po częściowym remoncie głównej wieży w 1931 roku otwarto w niej pierwszą ekspozycję muzealną.

Wyprawa Rużomberok

Rużomberok, to miejsce ukryte w pięknej dolinie Žilinský, gdzie historia splata się z malowniczymi krajobrazami, tworząc niepowtarzalny urok. Od zatłoczonych uliczek po dzikie szczyty gór, Rużomberok oferuje bogactwo doświadczeń dla każdego odwiedzającego.

W jego sercu tętni życie historyczne, które oczarowuje swoją różnorodnością architektonicznych detali. Spacerując po brukowanych uliczkach, można podziwiać monumentalne kościoły, jak również eleganckie rezydencje, które przenoszą w inne epoki. Wizyta w muzeum plenerowym w Vlkolíncu to podróż przez czas, gdzie tradycyjne drewniane domy opowiadają historię przeszłości.

Dla miłośników przygód Rużomberok to brama do Parku Narodowego Wielka Fatra, gdzie czekają wyzwania na każdym szlaku. Od urokliwych ścieżek po wymagające podejścia, park nagradza odwiedzających zapierającymi dech widokami na każdym kroku.

Po dniu pełnym wrażeń warto zanurzyć się w lokalnej kuchni, próbując wybornych dań jak bryndzové halušky czy kapustnica, które serwują przytulne restauracje miasta. Aby dopełnić smaku, warto sięgnąć po renomowane słowackie piwo lub lokalny trunek, slivovica.

Pierwsze zapiski o tej miejscowości pochodzą z dalekiej 1233 roku. W 1318 roku magister Donč nadał miastu specjalne przywileje, wzorowane na starych tradycjach Partyzanckiej Lupczy. Potwierdził je również w 1340 roku król Karol Róbert. Miasto miało prawo do eksploatacji złota, srebra oraz rudy miedzi. Od 1376 roku pewne okoliczne osady (takie jak Černová, Biely Potok, Vlkolínec i Ludrová) należały do miasta. W latach 1526-1926 miasto było zwolnione z opłat celnych na terenie całych Węgier i miało uprawnienie do organizowania cotygodniowych targów i jarmarków. Dzięki tym specjalnym przywilejom, a także korzystnej lokalizacji, Rużomberk stał się znanym ośrodkiem na obszarze Liptowa. W XV wieku władza miejska przeszła w ręce Słowaków, co doprowadziło do rozwoju rzemiosła. Później Rużomberk zyskał sławę dzięki produkcji przemysłowej, druciarstwu i flisactwu. Podczas II wojny światowej miasto zostało wyzwolone przez partyzantów, jednak później ponownie znalazło się pod okupacją niemiecką.

W mieście znajduje się zabytkowy klasztor pijarów z lat 1727-1730, który w 1806 roku został rozbudowany o kościół zdobiony malowidłami autorstwa J. Hanulu. Innym ważnym zabytkiem jest gotycki kościół parafialny z XIV wieku, przebudowany w 1585 roku, a następnie odnowiony w XVIII i XX wieku, również zdobiony malowidłami autorstwa J. Hanulu. W kościele znajduje się również gotycka chrzcielnica z początku XVI wieku. Kolejnym historycznym miejscem jest pałac św. Zofii.

WIĘCEJ Z TEJ WYPRAWY

WIĘCEJ ZAMKÓW SŁOWACJA

POST A COMMENT


Unreadable text click here to refresh